Inleiding
Het verwijt wordt soms gehoord dat de stichting nogal reactief te werk gaat, waardoor haar handelen lijkt op “brandjes blussen”. Tegen deze opvatting is wel wat in te brengen: de stichting houdt zorgvuldig de plannen van de gemeente bij, door bijvoorbeeld aanwezig te zijn (op de publieke tribune) van de Planadviesraad, door de agenda van de gemeenteraad bij te houden en door nauwe contacten met de betrokken wethouders en beleidsambtenaren. Voorts is er een goed contact met de regionale pers en andere erfgoedinstellingen. De stichting doet mee aan voorbereidende gespreksrondes wanneer die worden georganiseerd door de gemeente of projectontwikkelaars.
Al sinds haar oprichting in 1948 wordt rekening gehouden met de SOD door zowel de beleidsmakers als de bevolking van de stad, die meer dan duizend monumenten en belangrijke door het Rijk beschermde stads- en dorpsgezichten rijk is.
Doelstelling van de Stichting volgens de statuten:
‘’Het bevorderen zowel van het behoud van dát stads- en dorpsschoon als van het restaureren van díe gebouwen en ensembles binnen de gemeente Deventer, welke onvervangbaar en voor het begrip van de geschiedenis van de stad en platteland van betekenis zijn.’’
Volgens de statuten vallen ook de dorpen en het platteland in de gemeente Deventer binnen haar werkterrein.
De SOD moet zich beperken en zich niet bemoeien met stedenbouw die geen bedreiging vormt voor het immobiele erfgoed.
Realiseren van de doelstelling volgens de statuten:
- verzamelen van gegevens en verspreiden van meerdere kennis
- bijeenbrengen van gelden
- verwerven van steun bij overheid, corporaties, rechtspersonen en particulieren
- samenwerken met overheidsinstanties, verenigingen, corporaties en instellingen die eenzelfde doel nastreven
- alles doen wat dienstbaar aan de doelstelling is
Het bereiken van beleidsdoelen
- Wanneer het behoud van dát stads- en dorpsschoon of van het restaureren van díe gebouwen en ensembles die onvervangbaar en voor het begrip van de geschiedenis van de stad en platteland van betekenis zijn veilig gesteld zijn is de doelstelling bereikt. Dat is nooit te vatten in een tijdsplan.
Voorwaarden aan het bereiken van de doelstelling
- Het acroniem SMART wordt in dit verband vaak gebruikt, (Specific, Measurable=meetbaar, Achievable=bereikbaar, Realistic, Time related=tijdgebonden). In de doelstelling van de SOD zijn deze criteria niet altijd reëel.
Beleidsvoornemens
Tijdperk 2022 – 2025 De dynamiek van de maatschappij vraagt erom. Actualiteit houdt kort stand, de publieke aandacht verflauwt gemakkelijk.
Doelen
- De doelstelling van SOD is uitgangspunt van dit beleidsplan.
Werkwijze:
- Signaleren en volgen van initiatieven van overheid en particuliere instanties door de plannen van de gemeente bij te houden, door aanwezig te zijn (op de publieke tribune) bij de vergaderingen van de Planadviesraad, door de agenda van de gemeenteraad bij te houden en door structurele contacten met de betrokken wethouders en beleidsambtenaren. Voorts is er een goed contact met de regionale pers.
- Toetsen van initiatieven aan de doelstelling van SOD
Deelnemen aan het debat, zo nodig het debat initiëren
Contacten leggen en onderhouden met andere erfgoedinstellingen om zo nodig gezamenlijk op te treden
Contacten onderhouden met overheid en relevante derden
Eventueel via juridische wegen de doelstelling realiseren
Activiteiten:
De SOD gebruikt verschillende instrumenten.
- Enkele malen per jaar geeft de SOD een Nieuwsbrief uit. Hierin vraagt zij aandacht voor actuele onderwerpen. De Nieuwsbrief wordt verspreid onder de donateurs, sponsoren, gemeentelijke instanties, andere erfgoedinstellingen en ter lezing neergelegd in belangrijke openbare instellingen.
- Wanneer de actualiteit er om vraagt wordt daarnaast een digitale Nieuwsbrief verspreid onder dezelfde doelgroepen.
- Jaarlijks verschijnt het jaarverslag van de SOD in het Deventer Jaarboek voor een breed draagvlak onder in de geschiedenis van de stad geïnteresseerden. Een uitgebreid jaarverslag verschijnt in de Nieuwsbrief.
- Gestimuleerd door het succes van de boeken die de SOD heeft uitgegeven over de architectuur in het interbellum en wederopbouwperiode, kan zij speerpunten in haar beleid aan een breed publiek bekend maken door middel van vergelijkbare boeken.
- De SOD heeft enkele malen de Harry Rademakerprijs uitgereikt, een stimuleringsprijs voor het uitdragen van de betekenis van het onroerend erfgoed. Hiermee kwam de SOD onder de aandacht van een breed publiek. De naam Harry Rademakerprijs is sedert 2022 ‘Stichting Oud Deventer-Harry Rademakerprijs’.
- Donateuravonden zullen het contact tussen de SOD, haar donateurs en sponsoren intensiveren.
Tijdens zo’n avond kan de ‘Stichting Oud Deventer-Harry Rademaker Prijs’ worden uitgereikt.
- Waar mogelijk neemt de SOD deel aan het openbare debat over het onroerende erfgoed door de regionale pers in te schakelen, door in te spreken op zogenaamde raadstafels, door samenwerking te zoeken met andere erfgoedinstellingen of door hulp in te roepen van deskundigen. De SOD is aanwezig in discussiegroepen waarin de gemeente of projectontwikkelaars plannen met de betrokkenen bespreken.
- Deel van het instrumentarium is een gestructureerd bestuurlijk overleg tussen het dagelijks bestuur en de betrokken wethouders en een inhoudelijk overleg tussen het dagelijks bestuur en beleidsambtenaren.
- De stichting zal waar mogelijk het publieke debat stimuleren dat tot doel heeft de leefbaarheid binnen de gemeente te verbeteren. Het gaat in dit debat met name om een herstructurering van de binnenstad, het Sluiskwartier, Broederenplein, afwaarderen van de Wilhelminabrug, de Welle en het vinden van passende herbestemmingen van vrijkomende objecten.
Voorts zal de stichting een actieve rol vervullen de gemeente te stimuleren bij een actief beleid over het mobiele en immobiele erfgoed, instandhouding van het coulisselandschap, over de rol van de Adviesraad voor de monumenten, de Planadviesraad, de musea, financiële ondersteuning van erfgoedprojecten bij herbestemming, onderhoud restauratie en verduurzaming. - In 2023 bestaat de stichting 75 jaar. Ter gelegenheid hiervan zal zij in dit jaar een symposium organiseren met het oog op stedelijke bouw van na 1965.
Organisatie
- Het bestuur bestaat uit een dagelijks bestuur, bestaande uit ten minste vier leden, voorzitter, secretaris en penningmeester en een lid.
Er is ook een algemeen bestuur, bestaande uit ten minste drie leden. Het bestuur van de stichting kan zich laten bijstaan door adviseurs. - De leden van het bestuur hebben een eigen aandachtsgebied.
- De SOD heeft geen medewerkers in dienst.
- Behalve een secretariaatsarchief bewaart de stichting geen bibliotheek of memorabilia. Tot ongeveer 2008 is er een zogenaamd papieren dossier dat is veilig gesteld in het Stadsarchief. Na 2008 is het archief geheel elektronisch en wordt bewaard door de secretaris. Een uitzondering geldt voor de uitgaven in tijdschrift- of boekvorm.
Financiën
- De SOD is een ANBI-erkende instelling. Giften aan de stichting zijn aftrekbaar voor de inkomstenbelasting. ‘De fiscus betaalt mee aan de gift.’
- Donateurs vormen de ruggengraat van de inkomsten van de stichting.
- Slechts voor bepaalde activiteiten, zoals de uitgave van een boek of blad of een bijzondere gebeurtenis krijgt de stichting steun van sponsoren. De gemeente is een van de ondersteuners. De publicaties en bijzondere gebeurtenissen zijn voor de SOD niet winstgevend.
Slot
- Voortdurend en in elk geval in 2025 moet dit beleidsplan worden geëvalueerd en zo nodig worden herzien.
- De praktijk leert dat projecten op het gebied van het onroerend erfgoed in het algemeen niet binnen tien jaren zijn afgerond.